CZYM JEST JUBILEUSZ?
Zwyczaj świętowania jubileuszy w Kościele zapoczątkował papież Bonifacy VIII w roku 1300. Z czasem wypracowano praktykę przeżywania zwyczajnego Roku Jubileuszowego co 25 lat. Ponadto w Kościele ogłaszano nadzwyczajne lata jubileuszowe. Ostatnim takim rokiem był nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia w roku 2015.
Praktyka świętowania jubileuszu wywodzi się ze Starego Testamentu – z 25 rozdziału Księgi Kapłańskiej. Był to dla Żydów czas pojednania, wyzwolenia, powrotu do własności, a także odpoczynku dla ziemi.
Etymologia słowa jubileusz wskazuje na jego źródła w łacinie. Iubileum/iubilum oznaczał czas radości z otrzymanych darów.
Decyzją Ojca Świętego Franciszka Rok Święty 2025 przeżywany będzie pod hasłem „Pielgrzymi nadziei”. Opierając się na tym dziedzictwie, chcemy w Roku Jubileuszowym widzieć czas pojednania z Bogiem i ludźmi, który zaowocuje prawdziwą wolnością, czas radości z bycia we wspólnocie Kościoła i w końcu czas otwarcia na nadzieję, która jest owocem spotkania Jezusa Chrystusa.
Zgodnie z tradycją jubileusz ogłaszany jest specjalnym dokumentem papieskim – bullą. Tak jest i tym razem.
Poniżej zamieszczamy link do pełnego tekstu bulli papieża Franciszka „Spes non confundit”.
Jubileusz w Kościele Powszechnym rozpoczął się 24 grudnia 2024 roku otwarciem Drzwi Świętych w watykańskiej bazylice św. Piotra, a zakończy 6 stycznia 2026 roku.
ZNAKI JUBILEUSZU
Pielgrzymka
To najważniejszy znak jubileuszu. W historii pielgrzymowano do Ziemi Świętej, do Rzymu, czy do Santiago de Compostela dla uproszenia łaski i przebaczenia grzechów.
Znak pielgrzymowania przypomina nam, że jako chrześcijanie jesteśmy „ludźmi w drodze”, a cel naszej wędrówki znajduje się w chwale niebieskiej. Jubileusz wzywa nas do wędrówki i przekroczenia pewnych granic. Kiedy się przemieszczamy, tak naprawdę nie tylko zmieniamy miejsce, ale także samych siebie.
Drzwi święte
Otwarcie drzwi świętych jest symbolicznym gestem rozpoczęcia roku świętego. Znajdują się we wszystkich czterech rzymskich bazylikach większych. Przypominają nam o tym, że to Jezus Chrystus jest dla nas bramą, a Jego serce otwarte jest dla każdego człowieka.
Pierwszy raz rok jubileuszowy rozpoczęto znakiem otwarcia drzwi świętych w 1423 roku w Bazylice na Lateranie. Natomiast w bazylice św. Piotra drzwi święte otwarto pierwszy raz w roku 1500.
Drzwi święte w bazylice watykańskiej
Logo jubileuszu
Logo przedstawia cztery postacie, symbolizujące ludzkość pochodzącą z czterech różnych zakątków ziemi. Obejmują się wzajemnie, aby ukazać solidarność i braterstwo, które jednoczą narody. Postać stojąca na samym przodzie przylega do krzyża. Jej postawa jest znakiem nie tylko wiary, ale również nadziei, której nigdy nie można porzucić, ponieważ potrzebujemy jej zawsze i przede wszystkim w najbardziej trudnych momentach.
Warto przyjrzeć się falom i sile, która je wywołuje, aby zauważyć, że pielgrzymka życia nie zawsze odbywa się po spokojnych wodach. Często zarówno osobiste przeżycia, jak i różne wydarzenia na świecie, wzywają nas jeszcze mocniej do nadziei.
Dlatego należy zwrócić uwagę na dolną część krzyża, swym kształtem przypominającą kotwicę, stabilizującą łódź podczas wysokiej fali. Jak wiemy, kotwica była często używana jako metafora nadziei. Kotwica nadziei to w rzeczywistości nazwa nadawana w żargonie morskim dryfkotwie, używanej przez łodzie do wykonywania manewrów awaryjnych w celu ustabilizowania statku podczas sztormu.
Nie można pominąć faktu, że obraz ten ukazuje, iż podróż pielgrzyma nie jest faktem indywidualnym, ale wspólnotowym, naznaczonym rosnącym dynamizmem, który coraz bardziej przybliża nas ku krzyżowi. Krzyż nie jest bynajmniej statyczny, lecz dynamiczny, pochyla się ku ludzkości, jakby zmierzał w jej stronę, nie zostawiając jej samej, bez pomocy, ale zapewniając o swojej obecności i dając poczucie bezpieczeństwa płynącego z nadziei.
Hymn jubileuszu
Zachęcamy do wysłuchania oficjalnego hymnu Roku Świętego.
Odpust
Najważniejszą łaską roku świętego jest odpust, jaki można w tym czasie uzyskać.
W Kodeksie Prawa kanonicznego (kan. 992) odnajdujemy następującą definicję odpustu: „Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, odpuszczone już co do winy. Otrzymuje je wierny, odpowiednio przygotowany i po wypełnieniu określonych warunków, przez działanie Kościoła, który jako sługa odkupienia autorytatywnie rozporządza i dysponuje skarbcem zadośćuczynień Chrystusa i świętych”.
Aby dobrze zrozumieć, czym jest odpust, trzeba dobrze zrozumieć naturę grzechu. Ma on zawsze podwójny skutek nazywany karą wieczną i karą doczesną. Kara wieczna wynika z tego, iż grzech ciężki pozbawiając nas zjednoczenia z Bogiem pozbawia nas szczęścia wiecznego. Świadome i dobrowolne odrzucenie Bożej miłości ma swoje dramatyczne w skutkach konsekwencje. Człowiek sam decyduje się na życie bez Boga. Kara wieczna jako skutek grzechu darowana jest wraz z przebaczeniem otrzymanym od Boga w sakramencie pokuty i pojednania. Droga sakramentalna jest drogą nawrócenia, drogą powrotu do miłującego Ojca, który w swym miłosierdziu wciąż na nowo zaprasza nas do wspólnoty ze sobą. Niebo otwiera się dla obdarowanych przebaczeniem grzechów i łaską uświęcającą.
Grzech jest jednak czynem bardziej nieuporządkowanym, niż można byłoby się spodziewać. Zawsze pociąga za sobą destrukcyjne konsekwencje. Powoduje nieuporządkowane przywiązanie do stworzeń, a także rany, które zadajemy sobie i innym ludziom. Wprowadza nieład w porządku świata – jest przyczyną cierpienia, nienawiści, cudzej krzywdy, a także wielu innych skutków na rozmaitych płaszczyznach. Jest poważnym naruszeniem porządku sprawiedliwości i miłości. Oczyszczenie z tych następstw grzechów nazywa się karą doczesną i dokonuje się przez stan czyśćca, ale także przez cierpienie na ziemi.
Odpust jest zatem darowaniem kary doczesnej za grzechy, odpuszczone już co do winy na spowiedzi świętej. Może być zupełny (darowanie kary doczesnej w całości) lub cząstkowy (darowanie pewnej części kary doczesnej). Darowanie tej kary otrzymuje się za pośrednictwem Kościoła, który mocą władzy związywania i rozwiązywania udzielonej przez Chrystusa pragnie pomóc każdemu chrześcijaninowi oczyścić się z kar doczesnych, stanowiących konsekwencje jego grzechów.
Trzeba też wspomnieć o tym, że chrześcijanin, który stara się oczyścić z grzechów i pragnie uzdrowienia z ich skutków nie pozostaje osamotniony w swoich duchowych dążeniach. Wszyscy członkowie Kościoła – zbawieni, cierpiący w czyśćcu i żyjący na ziemi, są złączeni przedziwną więzią w Chrystusie. Istnieje między nimi trwały węzeł miłości i bogata wymiana darów – świętość jednego człowieka przynosi duchową korzyść drugiemu. Źródłem odpustów są zasługi Chrystusa, Maryi Dziewicy i wszystkich świętych, zebrane w skarbcu Kościoła.
Ogólne warunki uzyskania odpustu zupełnego:
- intencja uzyskania odpustu za siebie lub na sposób wstawienniczy za zmarłych (nie można ofiarować odpustu za innych żyjących),
- wzbudzenie wewnętrznego braku przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego,
- spełnienie konkretnego czynu, do którego jest przywiązana jest łaska odpustu*,
- sakrament pokuty i pojednania (może być wcześniej),
- Komunia Eucharystyczna,
- modlitwa w intencjach wyznaczonych przez Ojca Świętego (nie trzeba ich szczegółowo znać; odmawia się 1 raz Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo).
Warto zaznaczyć, że spowiedź i modlitwa według intencji Ojca Świętego mogą być spełnione na wiele dni przed lub po spełnieniu czynu, do którego przywiązany jest odpust. Wypada jednak, by Komunia Święta i modlitwa w intencjach papieża zostały dopełnione w dniu, w którym spełnia się dany czyn odpustowy. Niespełnienie któregoś z powyższych warunków powoduje, że zyskiwany odpust jest cząstkowy. Zyskiwany odpust zawsze można ofiarować za zmarłych na sposób wstawiennictwa. Nie można ofiarować ich za innych żyjących. Po jednej spowiedzi można uzyskać wiele odpustów zupełnych, natomiast po jednej Komunii świętej i jednej modlitwie w intencjach papieża – tylko jeden odpust zupełny. Odpust zupełny można zyskać jeden raz dziennie. Odpust cząstkowy – kilka razy. Pomimo zasady, że dziennie można uzyskać tylko jeden odpust zupełny wierni z racji Jubileuszu otrzymują akt miłosierdzia na rzecz dusz czyśćcowych, jeśli prawowicie przystąpią po raz drugi tego samego dnia do sakramentu Komunii (czyli w ramach Mszy Świętej), będą mogli uzyskać dwukrotnie odpust zupełny tego samego dnia, obowiązujący jedynie za zmarłych.
*Czyny związane z łaską odpustu w Roku Jubileuszowym 2025:
Pobożna pielgrzymka:
do dowolnego świętego miejsca jubileuszowego i pobożne uczestnictwo w tym miejscu: we Mszy Świętej, we Mszy przy udzieleniu sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego lub w Sakramencie Namaszczenia Chorych, nabożeństwie Słowa Bożego, Liturgii Godzin (godzina czytań, jutrznia, nieszpory), Drodze Krzyżowej, różańcu, recytacji hymnu Akatystu, nabożeństwie pokutnym, zakończonym indywidualną spowiedzią penitentów;
w Rzymie: do co najmniej jednej z czterech Papieskich Bazylik Większych: św. Piotra na Watykanie, Najświętszego Zbawiciela na Lateranie, Matki Bożej Większej, św. Pawła za Murami;
w Ziemi Świętej: do co najmniej jednej z trzech bazylik: Grobu Świętego w Jerozolimie, Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Zwiastowania Pańskiego w Nazarecie.
Pobożne nawiedzenie miejsc świętych
Wierni będą mogli uzyskać podobnie odpust jubileuszowy, jeśli indywidualnie lub w grupie, pobożnie nawiedzą dowolne miejsce jubileuszowe i tam przez odpowiedni czas odprawią adorację eucharystyczną i rozmyślanie, kończąc modlitwą „Ojcze nasz”, Wyznaniem wiary w jakiejkolwiek dopuszczonej formie i modlitwą do Maryi, Matki Bożej, aby w tym Roku Świętym wszyscy „mogli doświadczyć bliskości najczulszej z mam, która nigdy nie opuszcza swoich dzieci” (Spes non confundit, 24).
Wierni prawdziwie skruszeni, którzy nie będą mogli uczestniczyć w uroczystych celebracjach, pielgrzymkach i pobożnym nawiedzeniu, z ważnych powodów (przede wszystkim siostry i mnisi klauzurowi, osoby starsze, chorzy, osadzeni w więzieniach, a także ci, którzy w szpitalu lub w innych miejscach opieki, stale posługują chorym), uzyskają odpust jubileuszowy na tych samych warunkach, jeżeli zjednoczeni duchowo z wiernymi obecnymi, zwłaszcza w momentach, w których słowa Ojca Świętego lub biskupów diecezjalnych są przekazywane za pośrednictwem środków komunikacji medialnej, w swoim domu lub tam, gdzie powstrzymuje ich przeszkoda (np. w kaplicy klasztornej, w szpitalu, w domu opieki, w więzieniu…), odmówią Ojcze nasz, Wyznanie wiary w jakiejkolwiek dopuszczonej formie i inne modlitwy zgodne z intencjami Roku Świętego, ofiarowując swoje cierpienia lub życiowe trudności.
Dzieła pokuty i miłosierdzia:
– uczestnictwo w duchu pobożności będą w misjach ludowych, rekolekcjach lub spotkaniach formacyjnych poświęconych tekstom Soboru Watykańskiego II i Katechizmu Kościoła Katolickiego, które odbędą się w kościele lub innym odpowiednim miejscu, według zamysłu Ojca Świętego,
– wypełnienie dzieła miłosierdzia i pokuty, które świadczą o podjętym nawróceniu (uczynki miłosierdzia względem ciała: głodnych nakarmić, spragnionych napoić, nagich przyodziać, przybyszów w dom przyjąć, chorych nawiedzać, więźniów pocieszać, umarłych pogrzebać i uczynki miłosierdzia względem ducha: wątpiącym dobrze radzić, nieumiejętnych pouczać, grzeszących upominać, strapionych pocieszać, urazy chętnie darować, przykrych cierpliwie znosić, modlić się za żywych i umarłych),
– odwiedzenie i poświęcenie właściwego czasu braciom znajdującym się w potrzebie lub w trudnej sytuacji (chorym, więźniom, samotnym osobom starszym, niepełnosprawnym itp.), pielgrzymując niejako do obecnego w nich Chrystusa. Wierni bez wątpienia będą mogli te odwiedziny powtarzać w ciągu Roku Świętego, uzyskując za każdym razem odpust zupełny, nawet każdego dnia,
– podjęcie działania wyrażającego w sposób konkretny i bezinteresowny ducha pokuty, który jest jakby duszą Jubileuszu, odkrywając na nowo w szczególności pokutną wartość piątku: powstrzymanie się w duchu pokuty przynajmniej przez jeden dzień od błahych rozrywek (realnych, ale także wirtualnych, spowodowanych na przykład przez media i sieci społecznościowe) oraz od zbędnej konsumpcji (na przykład praktyka postu lub wstrzemięźliwości zgodna z ogólnymi normami Kościoła i szczegółowymi zaleceniami biskupów), połączona z przekazaniem odpowiedniej sumy pieniędzy ubogim; wspieranie dzieł o charakterze religijnym lub socjalnym, zwłaszcza na rzecz obrony i ochrony życia na wszystkich jego etapach oraz samej jakości życia, opuszczonych dzieci, młodzieży zmagającej się trudnościami, starców potrzebujących opieki lub samotnych, migrantów z różnych krajów, którzy opuszczają swoją ziemię w poszukiwaniu lepszego życia dla siebie i swoich rodzin; poświęcanie znacznej części wolnego czasu na działalność na rzecz wolontariatu, która służy interesowi społeczności, lub inne podobne formy osobistego zaangażowania,
– przyjęcie w najwłaściwszym dniu tego okresu jubileuszowego, przy okazji głównych uroczystości w katedrze i w poszczególnych kościołach jubileuszowych papieskiego błogosławieństwa z dołączonym odpustem zupełnym udzielonego przez biskupa diecezjalnego
Link do całości dekretu o odpustach w Roku Świętym
Kościoły jubileuszowe w Diecezji Warszawsko-Praskiej:
- Legionowo, par. św. Jana Kantego
- Mińsk Mazowiecki, par. św. Antoniego z Padwy
- Otwock-Kresy, par. Matki Bożej Królowej Polski
- Radzymin, par. Przemienienia Pańskiego
- Warszawa-Białołęka, par. NMP Matki Pięknej Miłości
- Warszawa-Bródno, par. św. Włodzimierza
- Warszawa-Grochów, par. św. o. Pio
- Warszawa-Praga, par. katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana
- Warszawa-Rembertów, par. Matki Bożej Zwycięskiej
- Warszawa-Zerzeń, par. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
- Wołomin, par. Matki Bożej Częstochowskiej
- Ząbki, par. Miłosierdzia Bożego
Kościoły jubileuszowe w Archidiecezji Warszawskiej
- bazylika archikatedralna Świętego Jana Chrzciciela w Warszawie
- bazylika Świętego Krzyża w Warszawie
- bazylika Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej Wszechpośredniczki Łask w Niepokalanowie
- Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie-Wilanowie
- Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, Patronki Warszawy
- Sanktuarium Matki Zbawiciela (kościół Najświętszego Zbawiciela)
- Sanktuarium Narodowe Św. Andrzeja Boboli (kościół Św. Andrzeja Boboli w Warszawie)
- Sanktuarium Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki (kościół Świętego Stanisława Kostki)
- Sanktuarium Diecezjalne Świętego Józefa Oblubieńca NMP na Kole
- Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim
- Sanktuarium Świętego Stanisława Papczyńskiego (kościół pw. Opatrzności Bożej na Mariankach w Górze Kalwarii, zwany Wieczernikiem).
Modlitwa Jubileuszu:
Ojcze, który jesteś w niebie, niech wiara, którą nam dałeś
w Twoim Synu Jezusie Chrystusie, naszym Bracie,
i płomień miłości rozlany w naszych sercach przez Ducha Świętego,
obudzą w nas błogosławioną nadzieję na przyjście Twojego Królestwa.
Niech Twoja łaska przemienia nas w pracowitych siewców ewangelicznych ziaren,
które będą zaczynem ludzkości i kosmosu, w ufnym oczekiwaniu
nowego nieba i nowej ziemi, gdy moce Zła zostaną pokonane,
a Twoja chwała objawi się na wieki.
Niech łaska Jubileuszu ożywi w nas, Pielgrzymach nadziei,
pragnienie dóbr niebieskich i rozleje po całej ziemi
radość i pokój naszego Odkupiciela.
Tobie Boże, błogosławiony po wsze czasy,
niech będzie cześć i chwała na wieki. Amen
